الکتروموتورهای دندهدار
سپتامبر 13, 2025
الکتروموتورهای خازنی از نوع موتورهای تکفاز القایی هستند که برای راهاندازی و کارکرد بهتر از خازن استفاده میکنند. چون موتور تکفاز ذاتاً گشتاور راهاندازی ندارد، وجود خازن باعث ایجاد اختلاف فاز در سیمپیچها و تولید میدان مغناطیسی چرخان میشود.
انواع اصلی الکتروموتورهای خازنی عبارتند از:
۱. موتور خازن راهانداز (Capacitor Start Motor)
دارای یک خازن بزرگ الکترولیتی در مدار راهانداز است.
خازن فقط هنگام استارت در مدار بوده و پس از رسیدن به سرعت معین توسط کلید گریز از مرکز (یا رله) از مدار خارج میشود.
ویژگیها:
گشتاور راهاندازی زیاد
مناسب برای بارهای سنگین مثل پمپها، کمپرسورها، ماشینآلات نجاری
ضریب توان نسبتاً خوب
ولی در حالت کار دائم خازنی در مدار ندارد
۲. موتور با خازن دائم یا کارکرد (Permanent Split Capacitor – PSC)
یک خازن روغنی کوچک به طور دائم در مدار است.
کلید گریز از مرکز ندارد.
ویژگیها:
گشتاور راهاندازی متوسط (کمتر از نوع خازن راهانداز)
کارکرد نرم و بدون صدا
مناسب برای بارهای سبک و متوسط مثل فنها، دمندهها، کولر آبی
عمر طولانی به دلیل نبود کلید گریز از مرکز
۳. موتور دو خازنه یا راهانداز و کارکرد (Capacitor Start – Capacitor Run)
ترکیبی از دو نوع قبلی است.
در مدار راهانداز یک خازن بزرگ برای شروع حرکت و یک خازن روغنی کوچک برای کار دائم وجود دارد.
پس از استارت، خازن بزرگ از مدار خارج میشود و خازن کوچک در مدار باقی میماند.
ویژگیها:
گشتاور راهاندازی بسیار زیاد
راندمان و ضریب توان بالا
مناسب برای بارهای سنگین و دائمکار مثل پمپهای آب، کمپرسورها، ماشینآلات صنعتی
۴. موتور با خازن در دو سمت (Less common)
در بعضی طراحیها برای کاربردهای خاص، از دو خازن در مدارهای مختلف استفاده میشود که بیشتر در تجهیزات خاص صنعتی دیده میشود.
🔹 جمعبندی ساده:
اگر بار سبک است ➝ موتور با خازن دائم (PSC)
اگر بار سنگین است ➝ موتور خازن راهانداز
اگر هم استارت قوی و هم راندمان بالا نیاز داریم ➝ موتور دو خازنه
